Mensen hebben altijd een bepaald beeld van anderen. Dat beeld bepaalt hoe zij met die ander omgaan. Ook van onszelf hebben we een beeld, al zijn we ons hier doorgaans minder goed van bewust. Toch is dit zelfbeeld erg belangrijk voor iemands doen en laten. Wie zichzelf dom vindt, begint niet gemakkelijk aan een opleiding. Wie vindt dat hij lelijk is, zal zich doorgaans op de achtergrond houden en zich onopvallend kleden.
Gedrag
Uw gedrag versterkt de manier waarop u over uzelf denkt. Wie denkt dat hij saai is, zal zich saai gaan gedragen en dus nog meer gaan denken dat hij saai is, waardoor hij zich nog saaier gaat gedragen, enzovoort. Juist omdat uw zelfbeeld zo bepalend is voor uw doen en laten, is het erg belangrijk om te weten of dit zelfbeeld klopt. Het zou zonde zijn van de verloren kansen als u bijvoorbeeld dommer doet dan u bent. Natuurlijk geldt dat ook voor slimmer doen dan u bent. U zou taken op u nemen die u niet aankunt en daarvan zou u waarschijnlijk niet gelukkig worden. Een zelfbeeld moet dus zo realistisch mogelijk zijn.
Het ontstaan van een zelfbeeld
Hoe u over uzelf denkt, heeft te maken met wat u hebt meegemaakt, met wat anderen over u zeggen en met wat u doet. Wie vroeger nooit een compliment heeft gekregen en wie nooit is uitgenodigd voor feestjes, denkt al snel dat hij onbelangrijk of saai is. Wie die dingen wel heeft meegemaakt, vindt het vanzelfsprekend dat hij erbij hoort.
Dergelijke ervaringen, positief en negatief, gaan in uw hoofd zitten en vormen uw zelfbeeld. Een zelfbeeld wordt gevormd door wat u hebt meegemaakt en beleefd. Maar in de loop der tijd treedt er een ander verschijnsel op: langzamerhand gaat het zelfbeeld steeds meer bepalen wat u meemaakt en hoe u dat beleeft.
Twee manieren om een zelfbeeld te veranderen
Uw zelfbeeld kan juist zijn of niet, ongeacht of het positief of negatief is. Wie alleen maar aan zichzelf denkt en anderen altijd gebruikt om er zelf beter van te worden, kan zichzelf een egoïst vinden. Dat is een negatief zelfbeeld, maar het klopt wel. Om een positiever zelfbeeld te krijgen, moet diegene zich anders gaan gedragen.
Iemand kan zichzelf ook een egoïst vinden terwijl hij vaak voor anderen klaarstaat en genoeg tijd voor zijn gezin en vrienden vrijmaakt. Ook in dat geval is het een negatief zelfbeeld, maar het lijkt niet te kloppen met de werkelijkheid. Deze persoon hoeft zijn gedrag niet te veranderen; hij kan beter eens kritisch naar zijn zelfbeeld kijken. Wellicht heeft hij te weinig oog voor zijn positieve aspecten. Als hij meer vertrouwd raakt met zijn positieve kanten, krijgt hij vanzelf een positiever zelfbeeld.
Stappenplan
Hebt u onterecht een negatief zelfbeeld, dan kunt u onderstaande stappen doorlopen om uw zelfbeeld bij te stellen.
Stap 1: benoem het negatieve zelfbeeld
Hoe zou u uw beeld over uzelf in één woord of zin beschrijven? Als u dit moeilijk vindt, hou dan in uw achterhoofd dat een (onterecht) negatief zelfbeeld vaak betrekking heeft op één van de volgende gebieden: uiterlijk, maatschappelijk succes, omgang met anderen en intelligentie.
Stap 2: benoem het tegengestelde zelfbeeld
Zoek de positieve kant op van dit negatieve zelfbeeld. Vindt u uzelf bijvoorbeeld saai? Richt dan uw aandacht op boeiende, interessante aspecten van uzelf. Vindt u uzelf lelijk? Kijk dan naar mooie kanten van uw lichaam.
Dit kan best lastig zijn. Mensen met een negatief zelfbeeld denken vaak in extremen. Wie niet de hersens heeft van Albert Einstein is ‘dus’ dom en wie niet op Marilyn Monroe lijkt, is ‘dus’ lelijk.
Vraag uzelf daarom eens af of uw negatieve kenmerk wel écht zo negatief is als u denkt dat het is. Bijvoorbeeld: misschien lijkt u niet op een fotomodel, maar bent u ook geen ‘heks’ om te zien.
Tip: voor sommigen blijft het moeilijk om hun negatieve kijk op een bepaald kenmerk van zichzelf te corrigeren. Iemand vindt zichzelf bijvoorbeeld saai en dat blijft zo. In dat geval is het soms mogelijk het negatieve beeld te compenseren door meer aandacht te geven aan een andere eigenschap, waarop diegene wel goed ‘scoort’. Hij is misschien vrij saai, maar wel slimmer dan de gemiddelde mens én behulpzaam.
Stap 3: voorbeelden van het tegengestelde zelfbeeld
Als u het tegengestelde van het negatieve zelfbeeld hebt benoemd, gaat u op zoek naar voorbeelden van dit tegengestelde in het leven van alledag. Ga bijvoorbeeld na wanneer u zichzelf wél mooi voelde of ga situaties na waarin u wél interessant of slim was. Het kan gaan om gebieden die nu goed gaan in uw leven, maar ook over gebeurtenissen en situaties van vroeger.
Stap 4: het tegengestelde zelfbeeld voelbaar maken
U weet nu hoe u over uw zelfbeeld kunt nadenken. Nu is het belangrijk dit ook daadwerkelijk te gaan ‘voelen’. U kunt hiervoor gebruik maken van vier methodes:
- Voorstellingsvermogen
Uw voorstellingsvermogen beïnvloedt uw gevoel. Pak een veelzeggende situatie uit de bij stap 3 genoemde tegenvoorbeelden. Probeer een zo goed mogelijke voorstelling te maken van het voorval. Ervaart u het gevoel dat bij dit tegengestelde zelfbeeld? - Dingen die u tegen uzelf zegt
Wat u tegen uzelf zegt, is van invloed op uw gevoel. Wie zichzelf voortdurend wijsmaakt dat hij een nietsnut is, voelt zich anders dan degene die zichzelf als een doorzetter beschouwt. - Lichaamshouding
Hoe u kijkt en hoe u erbij staat of zit, bepaalt mede uw gevoel. Als u onderuitgezakt zit en een krachtig gevoel bij uzelf probeert op te roepen, zult u merken dat dit niet gemakkelijk is. Dat gaat veel beter als u rechtop staat, uw vuisten balt en er vastberaden bij kijkt. - Muziek
Muziek beïnvloedt bij veel mensen het gevoel. Tegelijk met de beelden, zinnen en houding, kunt u passende muziek afspelen.
Stap 5: het negatieve zelfbeeld en het tegengestelde zelfbeeld combineren
Neem een situatie in gedachte waarin u uw negatieve zelfbeeld vaak hebt ervaren. Zeg zo nodig iets negatiefs tegen uzelf en neem een passende negatieve lichaamshouding aan. Het gaat erom dat u dat negatieve zelfbeeld daadwerkelijk ervaart. Als dat lukt, grijpt u terug op de eerdere oefeningen. Dat kan op twee manieren gebeuren.
Wegdrukken
Zodra u het negatieve zelfbeeld ervaart, roept u het positieve beeld en de positieve zin in op, u zet de positieve muziek op en neemt de positieve lichaamshouding aan.
Veranderen
Bij deze techniek neemt u een situatie waarin u uw negatieve zelfbeeld vaak hebt ervaren in gedachten. De zin, houding en muziek laat u achterwege. Vervolgens gaat u zelf anders optreden in deze voorgestelde situatie. Het gaat erom dat u het gevoel dat past bij het positieve zelfbeeld weet te bereiken.
Zelf beeld
Mensen hebben altijd een bepaald beeld van anderen. Dat beeld bepaalt hoe zij met die ander omgaan. Ook van onszelf hebben we een beeld, al zijn we ons hier doorgaans minder goed van bewust. Toch is dit zelfbeeld erg belangrijk voor iemands doen en laten. Wie zichzelf dom vindt, begint niet gemakkelijk aan een opleiding. Wie vindt dat hij lelijk is, zal zich doorgaans op de achtergrond houden en zich onopvallend kleden.
Gedrag
Uw gedrag versterkt de manier waarop u over uzelf denkt. Wie denkt dat hij saai is, zal zich saai gaan gedragen en dus nog meer gaan denken dat hij saai is, waardoor hij zich nog saaier gaat gedragen, enzovoort. Juist omdat uw zelfbeeld zo bepalend is voor uw doen en laten, is het erg belangrijk om te weten of dit zelfbeeld klopt. Het zou zonde zijn van de verloren kansen als u bijvoorbeeld dommer doet dan u bent. Natuurlijk geldt dat ook voor slimmer doen dan u bent. U zou taken op u nemen die u niet aankunt en daarvan zou u waarschijnlijk niet gelukkig worden. Een zelfbeeld moet dus zo realistisch mogelijk zijn.
Het ontstaan van een zelfbeeld
Hoe u over uzelf denkt, heeft te maken met wat u hebt meegemaakt, met wat anderen over u zeggen en met wat u doet. Wie vroeger nooit een compliment heeft gekregen en wie nooit is uitgenodigd voor feestjes, denkt al snel dat hij onbelangrijk of saai is. Wie die dingen wel heeft meegemaakt, vindt het vanzelfsprekend dat hij erbij hoort.
Dergelijke ervaringen, positief en negatief, gaan in uw hoofd zitten en vormen uw zelfbeeld. Een zelfbeeld wordt gevormd door wat u hebt meegemaakt en beleefd. Maar in de loop der tijd treedt er een ander verschijnsel op: langzamerhand gaat het zelfbeeld steeds meer bepalen wat u meemaakt en hoe u dat beleeft.
Twee manieren om een zelfbeeld te veranderen
Uw zelfbeeld kan juist zijn of niet, ongeacht of het positief of negatief is. Wie alleen maar aan zichzelf denkt en anderen altijd gebruikt om er zelf beter van te worden, kan zichzelf een egoïst vinden. Dat is een negatief zelfbeeld, maar het klopt wel. Om een positiever zelfbeeld te krijgen, moet diegene zich anders gaan gedragen.
Iemand kan zichzelf ook een egoïst vinden terwijl hij vaak voor anderen klaarstaat en genoeg tijd voor zijn gezin en vrienden vrijmaakt. Ook in dat geval is het een negatief zelfbeeld, maar het lijkt niet te kloppen met de werkelijkheid. Deze persoon hoeft zijn gedrag niet te veranderen; hij kan beter eens kritisch naar zijn zelfbeeld kijken. Wellicht heeft hij te weinig oog voor zijn positieve aspecten. Als hij meer vertrouwd raakt met zijn positieve kanten, krijgt hij vanzelf een positiever zelfbeeld.
Stappenplan
Hebt u onterecht een negatief zelfbeeld, dan kunt u onderstaande stappen doorlopen om uw zelfbeeld bij te stellen.
Stap 1: benoem het negatieve zelfbeeld
Hoe zou u uw beeld over uzelf in één woord of zin beschrijven? Als u dit moeilijk vindt, hou dan in uw achterhoofd dat een (onterecht) negatief zelfbeeld vaak betrekking heeft op één van de volgende gebieden: uiterlijk, maatschappelijk succes, omgang met anderen en intelligentie.
Stap 2: benoem het tegengestelde zelfbeeld
Zoek de positieve kant op van dit negatieve zelfbeeld. Vindt u uzelf bijvoorbeeld saai? Richt dan uw aandacht op boeiende, interessante aspecten van uzelf. Vindt u uzelf lelijk? Kijk dan naar mooie kanten van uw lichaam.
Dit kan best lastig zijn. Mensen met een negatief zelfbeeld denken vaak in extremen. Wie niet de hersens heeft van Albert Einstein is ‘dus’ dom en wie niet op Marilyn Monroe lijkt, is ‘dus’ lelijk.
Vraag uzelf daarom eens af of uw negatieve kenmerk wel écht zo negatief is als u denkt dat het is. Bijvoorbeeld: misschien lijkt u niet op een fotomodel, maar bent u ook geen ‘heks’ om te zien.
Tip: voor sommigen blijft het moeilijk om hun negatieve kijk op een bepaald kenmerk van zichzelf te corrigeren. Iemand vindt zichzelf bijvoorbeeld saai en dat blijft zo. In dat geval is het soms mogelijk het negatieve beeld te compenseren door meer aandacht te geven aan een andere eigenschap, waarop diegene wel goed ‘scoort’. Hij is misschien vrij saai, maar wel slimmer dan de gemiddelde mens én behulpzaam.
Stap 3: voorbeelden van het tegengestelde zelfbeeld
Als u het tegengestelde van het negatieve zelfbeeld hebt benoemd, gaat u op zoek naar voorbeelden van dit tegengestelde in het leven van alledag. Ga bijvoorbeeld na wanneer u zichzelf wél mooi voelde of ga situaties na waarin u wél interessant of slim was. Het kan gaan om gebieden die nu goed gaan in uw leven, maar ook over gebeurtenissen en situaties van vroeger.
Stap 4: het tegengestelde zelfbeeld voelbaar maken
U weet nu hoe u over uw zelfbeeld kunt nadenken. Nu is het belangrijk dit ook daadwerkelijk te gaan ‘voelen’. U kunt hiervoor gebruik maken van vier methodes:
- Voorstellingsvermogen
Uw voorstellingsvermogen beïnvloedt uw gevoel. Pak een veelzeggende situatie uit de bij stap 3 genoemde tegenvoorbeelden. Probeer een zo goed mogelijke voorstelling te maken van het voorval. Ervaart u het gevoel dat bij dit tegengestelde zelfbeeld? - Dingen die u tegen uzelf zegt
Wat u tegen uzelf zegt, is van invloed op uw gevoel. Wie zichzelf voortdurend wijsmaakt dat hij een nietsnut is, voelt zich anders dan degene die zichzelf als een doorzetter beschouwt. - Lichaamshouding
Hoe u kijkt en hoe u erbij staat of zit, bepaalt mede uw gevoel. Als u onderuitgezakt zit en een krachtig gevoel bij uzelf probeert op te roepen, zult u merken dat dit niet gemakkelijk is. Dat gaat veel beter als u rechtop staat, uw vuisten balt en er vastberaden bij kijkt. - Muziek
Muziek beïnvloedt bij veel mensen het gevoel. Tegelijk met de beelden, zinnen en houding, kunt u passende muziek afspelen.
Stap 5: het negatieve zelfbeeld en het tegengestelde zelfbeeld combineren
Neem een situatie in gedachte waarin u uw negatieve zelfbeeld vaak hebt ervaren. Zeg zo nodig iets negatiefs tegen uzelf en neem een passende negatieve lichaamshouding aan. Het gaat erom dat u dat negatieve zelfbeeld daadwerkelijk ervaart. Als dat lukt, grijpt u terug op de eerdere oefeningen. Dat kan op twee manieren gebeuren.
Wegdrukken
Zodra u het negatieve zelfbeeld ervaart, roept u het positieve beeld en de positieve zin in op, u zet de positieve muziek op en neemt de positieve lichaamshouding aan.
Veranderen
Bij deze techniek neemt u een situatie waarin u uw negatieve zelfbeeld vaak hebt ervaren in gedachten. De zin, houding en muziek laat u achterwege. Vervolgens gaat u zelf anders optreden in deze voorgestelde situatie. Het gaat erom dat u het gevoel dat past bij het positieve zelfbeeld weet te bereiken.
Zelf beeld
Mensen hebben altijd een bepaald beeld van anderen. Dat beeld bepaalt hoe zij met die ander omgaan. Ook van onszelf hebben we een beeld, al zijn we ons hier doorgaans minder goed van bewust. Toch is dit zelfbeeld erg belangrijk voor iemands doen en laten. Wie zichzelf dom vindt, begint niet gemakkelijk aan een opleiding. Wie vindt dat hij lelijk is, zal zich doorgaans op de achtergrond houden en zich onopvallend kleden.
Gedrag
Uw gedrag versterkt de manier waarop u over uzelf denkt. Wie denkt dat hij saai is, zal zich saai gaan gedragen en dus nog meer gaan denken dat hij saai is, waardoor hij zich nog saaier gaat gedragen, enzovoort. Juist omdat uw zelfbeeld zo bepalend is voor uw doen en laten, is het erg belangrijk om te weten of dit zelfbeeld klopt. Het zou zonde zijn van de verloren kansen als u bijvoorbeeld dommer doet dan u bent. Natuurlijk geldt dat ook voor slimmer doen dan u bent. U zou taken op u nemen die u niet aankunt en daarvan zou u waarschijnlijk niet gelukkig worden. Een zelfbeeld moet dus zo realistisch mogelijk zijn.
Het ontstaan van een zelfbeeld
Hoe u over uzelf denkt, heeft te maken met wat u hebt meegemaakt, met wat anderen over u zeggen en met wat u doet. Wie vroeger nooit een compliment heeft gekregen en wie nooit is uitgenodigd voor feestjes, denkt al snel dat hij onbelangrijk of saai is. Wie die dingen wel heeft meegemaakt, vindt het vanzelfsprekend dat hij erbij hoort.
Dergelijke ervaringen, positief en negatief, gaan in uw hoofd zitten en vormen uw zelfbeeld. Een zelfbeeld wordt gevormd door wat u hebt meegemaakt en beleefd. Maar in de loop der tijd treedt er een ander verschijnsel op: langzamerhand gaat het zelfbeeld steeds meer bepalen wat u meemaakt en hoe u dat beleeft.
Twee manieren om een zelfbeeld te veranderen
Uw zelfbeeld kan juist zijn of niet, ongeacht of het positief of negatief is. Wie alleen maar aan zichzelf denkt en anderen altijd gebruikt om er zelf beter van te worden, kan zichzelf een egoïst vinden. Dat is een negatief zelfbeeld, maar het klopt wel. Om een positiever zelfbeeld te krijgen, moet diegene zich anders gaan gedragen.
Iemand kan zichzelf ook een egoïst vinden terwijl hij vaak voor anderen klaarstaat en genoeg tijd voor zijn gezin en vrienden vrijmaakt. Ook in dat geval is het een negatief zelfbeeld, maar het lijkt niet te kloppen met de werkelijkheid. Deze persoon hoeft zijn gedrag niet te veranderen; hij kan beter eens kritisch naar zijn zelfbeeld kijken. Wellicht heeft hij te weinig oog voor zijn positieve aspecten. Als hij meer vertrouwd raakt met zijn positieve kanten, krijgt hij vanzelf een positiever zelfbeeld.
Stappenplan
Hebt u onterecht een negatief zelfbeeld, dan kunt u onderstaande stappen doorlopen om uw zelfbeeld bij te stellen.
Stap 1: benoem het negatieve zelfbeeld
Hoe zou u uw beeld over uzelf in één woord of zin beschrijven? Als u dit moeilijk vindt, hou dan in uw achterhoofd dat een (onterecht) negatief zelfbeeld vaak betrekking heeft op één van de volgende gebieden: uiterlijk, maatschappelijk succes, omgang met anderen en intelligentie.
Stap 2: benoem het tegengestelde zelfbeeld
Zoek de positieve kant op van dit negatieve zelfbeeld. Vindt u uzelf bijvoorbeeld saai? Richt dan uw aandacht op boeiende, interessante aspecten van uzelf. Vindt u uzelf lelijk? Kijk dan naar mooie kanten van uw lichaam.
Dit kan best lastig zijn. Mensen met een negatief zelfbeeld denken vaak in extremen. Wie niet de hersens heeft van Albert Einstein is ‘dus’ dom en wie niet op Marilyn Monroe lijkt, is ‘dus’ lelijk.
Vraag uzelf daarom eens af of uw negatieve kenmerk wel écht zo negatief is als u denkt dat het is. Bijvoorbeeld: misschien lijkt u niet op een fotomodel, maar bent u ook geen ‘heks’ om te zien.
Tip: voor sommigen blijft het moeilijk om hun negatieve kijk op een bepaald kenmerk van zichzelf te corrigeren. Iemand vindt zichzelf bijvoorbeeld saai en dat blijft zo. In dat geval is het soms mogelijk het negatieve beeld te compenseren door meer aandacht te geven aan een andere eigenschap, waarop diegene wel goed ‘scoort’. Hij is misschien vrij saai, maar wel slimmer dan de gemiddelde mens én behulpzaam.
Stap 3: voorbeelden van het tegengestelde zelfbeeld
Als u het tegengestelde van het negatieve zelfbeeld hebt benoemd, gaat u op zoek naar voorbeelden van dit tegengestelde in het leven van alledag. Ga bijvoorbeeld na wanneer u zichzelf wél mooi voelde of ga situaties na waarin u wél interessant of slim was. Het kan gaan om gebieden die nu goed gaan in uw leven, maar ook over gebeurtenissen en situaties van vroeger.
Stap 4: het tegengestelde zelfbeeld voelbaar maken
U weet nu hoe u over uw zelfbeeld kunt nadenken. Nu is het belangrijk dit ook daadwerkelijk te gaan ‘voelen’. U kunt hiervoor gebruik maken van vier methodes:
- Voorstellingsvermogen
Uw voorstellingsvermogen beïnvloedt uw gevoel. Pak een veelzeggende situatie uit de bij stap 3 genoemde tegenvoorbeelden. Probeer een zo goed mogelijke voorstelling te maken van het voorval. Ervaart u het gevoel dat bij dit tegengestelde zelfbeeld? - Dingen die u tegen uzelf zegt
Wat u tegen uzelf zegt, is van invloed op uw gevoel. Wie zichzelf voortdurend wijsmaakt dat hij een nietsnut is, voelt zich anders dan degene die zichzelf als een doorzetter beschouwt. - Lichaamshouding
Hoe u kijkt en hoe u erbij staat of zit, bepaalt mede uw gevoel. Als u onderuitgezakt zit en een krachtig gevoel bij uzelf probeert op te roepen, zult u merken dat dit niet gemakkelijk is. Dat gaat veel beter als u rechtop staat, uw vuisten balt en er vastberaden bij kijkt. - Muziek
Muziek beïnvloedt bij veel mensen het gevoel. Tegelijk met de beelden, zinnen en houding, kunt u passende muziek afspelen.
Stap 5: het negatieve zelfbeeld en het tegengestelde zelfbeeld combineren
Neem een situatie in gedachte waarin u uw negatieve zelfbeeld vaak hebt ervaren. Zeg zo nodig iets negatiefs tegen uzelf en neem een passende negatieve lichaamshouding aan. Het gaat erom dat u dat negatieve zelfbeeld daadwerkelijk ervaart. Als dat lukt, grijpt u terug op de eerdere oefeningen. Dat kan op twee manieren gebeuren.
Wegdrukken
Zodra u het negatieve zelfbeeld ervaart, roept u het positieve beeld en de positieve zin in op, u zet de positieve muziek op en neemt de positieve lichaamshouding aan.
Veranderen
Bij deze techniek neemt u een situatie waarin u uw negatieve zelfbeeld vaak hebt ervaren in gedachten. De zin, houding en muziek laat u achterwege. Vervolgens gaat u zelf anders optreden in deze voorgestelde situatie. Het gaat erom dat u het gevoel dat past bij het positieve zelfbeeld weet te bereiken.
Ons zelfbeeld
Ons zelfbeeld is niet onze werkelijke authentieke identiteit, maar slechts een sociaal gebonden denkbeeld; deel van ons ego en van onze persoonlijkheid.
Die- of datgene, wat we ons inbeelden te zijn in relatie tot anderen.
Het is over het algemeen een denkbeeld waar we ons mee identifi- ceren om door anderen goedgekeurd en gewaardeerd te worden.
En in feite is het dus slechts een (veranderlijk) fantasiebeeld . . . . .
Onze authentieke identiteit
Omdat ons zelfbeeld slechts een veranderlijk fantasiebeeld is, kan ons zelfbeeld dus ook niet onze authentieke identiteit zijn.
Niet degene die we ervaren te zijn, geheel los en onafhankelijk van enig denkbeeld.
Niet degene die je ervaart wanneer je intens gelukkig bent, of wan- neer je schoonheid ervaart, of wanneer je heel intens ergens van geniet, of wanneer je liefde ervaart.
Want je zelfbeeld is dan even volkomen onbelangrijk geworden, los- gelaten, en totaal vergeten . . . . .
Vanuit je zelfbeeld ben je dus niet degene die je werkelijk bent in je onveranderlijke essentie; en zo dus ook niet werkelijk integer . . . .
Onze “normale” identiteit
Degene die we normaal ervaren te zijn is een mengsel van onze aut- hentieke identiteit met een zelfbeeld met betrekking tot een bepaalde sociale omstandigheid.
Tegenover vrienden spelen we een heel andere rol als bijvoorbeeld tegenover onze moeder, of tegenover iemand van de belastingdienst, of tegenover een klein meisje, of een vijandig persoon.
Ons zelfbeeld is dus ook niet een “totaalplaatje” van onszelf, zoals wel eens beweerd wordt; want ons zelfbeeld verandert steeds naar gelang onze sociale omstandigheden . . . . .
Dit mengsel van onze essentie met ons zelfbeeld en zelfbeoordeling is ons ego; een veranderlijk “ik”.
Integriteit
Om heerlijk vrij en onbevangen te kunnen genieten van je bestaan en zo veel mogelijk geluk te kunnen ervaren in je leven, is het zoals reeds eerder uitgelegd belangrijk je ego (je neppe identiteit) zo min mogelijk belangrijk te maken, en zo veel mogelijk te leven vanuit je integriteit.
Je “onechtheid” staat je beleving van geluk anders in de weg.
Hoe belangrijker we ons zelfbeeld maken, hoe minder ons vermogen om werkelijk totaal en intens te kunnen genieten van ons bestaan.
Leven vanuit “ego-centrisme” creeert zoals reeds eerder beschreven een ellendig bestaan.
Mentale ontspannenheid
Zijn in je authentieke identiteit heeft ook heel veel te maken met lachen; want wanneer je werkelijk spontaan en hartelijk lacht is er de mentaal ontspannen toestand die nodig is om authentiek jezelf te kunnen zijn. Je kunt dan even je kunsmatige persoonlijkheid vergeten, en iets van je werkelijke integriteit ervaren.
In je authentieke identiteit kun je dus ook nooit stoer, macho of egocentrisch zijn . . . . . wel integer . . . . . Hoe meer we ons bewust worden van onze verschillende zelfbeelden of persoonlijkheden en onze authentieke identiteit, hoe beter we ook kunnen begrijpen wat egocentrisme is.
Belangrijkmaking van degene die je niet werkelijk bent . (zie ook: www.levenskwaliteit.nl pag.”identiteitsbesef”)
Negatief zelfbeeld
Twee soorten
Er zij twee verschillende soorten van negatieve zelfbeelden:
De eerste is een negatief zelfbeeld uit een negatieve zelf- beoordeling of zelf-veroordeling.
De andere is wanneer je jezelf inbeeldt dat je een gevaarlijk of mensvijandig persoon bent.
De eerste soort negatief zelfbeeld
Minderwaardigheid
De eerste soort negatief zelfbeeld creeert gevoelens van minder- waardigheid, onzekerheid en negativiteit, die je nog erger dan de meeste andere zelfbeelden belemmeren om vrij en onbevangen te kunnen genieten van je bestaan.
Zelfbeoordeling
Bij een negatief zelfbeeld beoordeel je “jezelf” als negatief; en je veroordeelt jezelf bijvoorbeeld op grond van gemaakte fouten; of op je lichaam wat niet zo is als je vindt dat het zou moeten zijn; of je opleiding die je niet genoeg vindt; of je carriere in je leven enz..
Wanneer je dit als gewoonte blijft doen, blijf je leven in een negatief zelfbeeld en hierdoor ook in een subtiele vaak onbewuste negativiteit.
Inzicht
Het heeft weinig zin jezelf langs de suggestieve weg aan te praten dat je o.k. bent wanneer je niet begrijpt wat de precieze oorzaak is van je negatieve zelfbeeld.
Wat nodig is, is te komen tot een helder inzicht in het ontstaan van je negatieve zelfbeeld, en tot het besef te komen dat je ook o.k. kunt zijn compleet met al je gemaakte fouten en onveranderbare eigenschappen, of tekortkomingen.
Totale zelfaanvaarding is voor iedere mens een voorwaarde om vrij en onbevangen te kunnen genieten van zijn of haar leven.
De oorzaken
Met betrekking tot een negatief zelfbeeld is het ook belangrijk te begrijpen dat iedere mens van nature een fundamentele behoefte heeft aan
veiligheid, waardering en verbondenheid.
Dit zijn diepmenselijke behoeften waar we ons over het algemeen niet zo erg bewust van zijn.
Ideaal persoon
Wanneer het ons echter in het verleden veel ontbroken heeft aan waardering (of goedkeuring) en wanneer we wel veelvuldig zijn afgekeurd, of veel gestraft, dan heeft dat een versterkt verlangen in ons gecreeerd naar goedkeuring en verbondenheid.
En ook heeft het dan een versterkte angst in ons gecreeerd voor afkeuring, waardoor we het dan overbelangrijk maken hoe anderen ons beoordelen . . . . .
Hierdoor willen we dan graag een ideaal persoon zijn die door ieder- een goedgekeurd of bewonderd kan worden.
Wanneer we dan in de gaten krijgen dat dat om allerlei redenen niet mogelijk is, kunnen we uit frustratie onszelf gaan beoordelen als negatief . . . . .
Nog een andere oorzaak
Voor wie in het verleden veel is afgekeurd en/of gestraft heeft dat ook nog een tweede effect.
Je bent dan ook nog ingeprogrammeerd met het idee dat je niet goed bent, een kreng bent, niets waard bent, er niets van jou terecht komt, stom bent, slecht bent etc.
Wanneer zulke dingen maar vaak genoeg tegen kinderen worden gezegd, dan blijft daar op den duur iets van hangen wat je je gehele leven met je mee kunt slepen, wanneer je dat niet in de gaten hebt.
Afkeuring
Vaak ligt de oorzaak van een negatief zelfbeeld dus in veelvuldige, of sterke afkeuring door ouders, leerkrachten, broers, zussen enz. maar ook veel pesterij op school kan een oorzaak zijn. Je bent dan door anderen ingeprogrammeerd met het idee dat er iets mis met je is.
Zo komt een negatief zelfbeeld dus vaak voort uit het egocentrisme van anderen, die echter ook weer zo waren opgevoed . . . . .
Wanneer je echter gaat beseffen dat er in feite nooit iets mis met je was, maar wel met degenen die je met dat idee hebben opgezadeld, gaat dat negatieve zelfbeeld op den duur vanzelf oplossen . . . . .
Te hoge verwachting
Ook wanneer ouders teveel van hun kinderen verwachten en kinderen hebben dat ideaalbeeld niet waar kunnen maken kan een negatief zelfbeeld ontstaan.
En ook wanneer je zelf teveel van jezelf hebt verwacht wat je niet hebt kunnen waarmaken kan dat een negatief zelfbeeld creeren; je kunt jezelf dan gaan zien als een “loser”, een mislukkeling.
Wanneer dit laatste het geval is , probeer jezelf dan te realiseren wat werkelijk van wezenlijk belang is in je leven.
( Zie hiervoor ook www.levenskwaliteit.nl )
Cultuur
Nog een veelvoorkomende oorzaak van een negatief zelfbeeld ligt in onze moderne westerse cultuur.
Het is onze jeugd- en lichaamscultuur uit commercie en filmwereld.
Veel populaire films en reclame maken gebruik van bepaalde stan- daard ideaalbeelden.
Vooral als jongere kun je je er gemakkelijk door laten beinvloeden en je eigen lichaam als negatief gaan beoordelen.
Ideaalbeeld
Niemand voldoet echter aan alle “ideale” afmetingen en andere ideaal- kenmerken.
Bovendien hebben karakteristieke afwijkingen juist hun eigen schoonheid; en iedere man of vrouw heeft ook nog zijn of haar eigen smaak.
Daarom zie je ook vaak de aantrekkelijkste mannen rondlopen met de lelijkste vrouwen; en vaak ook de mooiste vrouwen met de miserabelste mannen.
Zelfaanvaarding
Bedenk dat ideaalbeelden elkaar alleen vinden in de film; vrijwel nooit in de werkelijkheid.
Totale zelfaanvaarding maakt je tot een vrijer en gelukkiger mens, en daardoor voor anderen ook aantrekkelijker . . . . .
En voor wie wat ouder is is het in dit verband ook goed te beseffen, dat de meeste mensen het als prettiger ervaren een positief oud mens te ontmoeten dan een negatief jong mens.
De tweede soort negatief zelfbeeld
Ik ben gevaarlijk
Een negatief zelfbeeld waarbij je jezelf ziet als een gevaarlijk, of zelfs mensvijandig persoon; en over het algemeen heb je een hekel aan mensen.
Bijna voortdurend loop je dan rond in een soort “boosheids-ego”.
Oorzaak
Dit negatieve zelfbeeld is ook weer terug te voeren naar onze fundamenteel menselijke behoeften aan veiligheid, waardering en verbondenheid.
Het ontstaat wanneer het je in je verleden ontbroken heeft aan veilig- heid en/of menselijke verbondenheid (emotionele verwaarlozing).
Bijvoorbeeld wanneer je ouders erg egocentrische en/of strenge mensen waren, en je behoefte aan menselijke verbondenheid hierdoor ernstig gefrustreerd was.
Wanneer het een kind ontbreekt aan gevoelens van veiligheid, of wanneer het zich niet verbonden kan voelen met ouders, verzorgers, broers of zussen, ontstaat angst; en al snel ontwikkel je dan als kind reeds een agressieve respectloze overlevingsmentaliteit.
Mensvijandig
Vanuit deze angst kun je dan ook al snel een gevaarlijk zelfbeeld en een gevaarlijk en negatief wereldbeeld creeren, waarin je iedereen als een potentiele vijand ziet.
Uit dit negatieve zelfbeeld en die agressieve respectloze overlevings- mentaliteit ga je je dan zeer egocentrisch en vaak ook mensvijandig gedragen.
Criminaliteit
Ook van een schoolopleiding zal dan niet veel terecht kunnen komen, en er ontstaat ook nog een negatief zelfbeeld van de eerst genoemde soort: ik ben een mislukkeling; een loser; ik ben kansloos; ik ben niets waard . . . . .
Uit frustratie kun je dan een crimineel ego en zelfbeeld ontwikkelen;
want je leven is toch al verloren.
En bovendien kun je dan in het criminele millieu door andere crimi- nelen goedgekeurd en gewaardeerd worden.
Ellendig leven
Leven in zulk een negatief zelfbeeld en wereldbeeld betekent echter een ellendig leven; en wanneer iemand het dan heeft over gelukkig leven of over genieten van je bestaan zul je dan waarschijnlijk niet eens weten waar het over gaat . . . . .
Zo kun je het slachtoffer zijn van het egocentrisme van je ouders, die waarschijnlijk zelf ook zo opgevoed waren . . . . .
Negatieve spiraal
Egocentrisme creeert zo ook egocentrisme.
En deze negatieve spiraal kan alleen omgekeerd worden wanneer iedere mens zich bewust wordt van zijn of haar eigen egocentrisme en de gevolgen van egocentrisch en negatief gedrag voor anderen.
Positief zelfbeeld
Zingeving
Wanneer we aan ons leven ook een praktische en uiterlijke zin kunnen geven, en we iets kunnen betekenen voor anderen of de wereld waarin wij leven, creeert dat een positief zelfbeeld en kan dit ons negatieve zelfbeeld verdringen en op den duur doen vergeten.
Uit een positief zelfbeeld ontstaat zelfaanvaarding en het is dan ook gemakkelijker te komen in een onbevangen mentaal ontspannen toestand die een voorwaarde is voor het ervaren van een positieve levenskwaliteit.
. . . . . Zorg dat je leven zin heeft